Veerkracht is de kracht om met lastige en stressvolle situaties om te gaan. Vergelijk het maar met elastiek. Als de rek eruit is, veert het niet meer terug. De meeste kinderen zijn van nature veerkrachtig. Ze vallen en staan weer op. Naarmate je ouder wordt, komt er meer ballast op je pad. Jouw veerkracht bepaalt mede hoeveel impact dat op je heeft. Waar de één onderuitgaat in een stressvolle situatie of na een groot verlies, is een ander in staat het verlies een plek te geven en een manier te vinden om weer door te gaan.
Veerkracht stelt je in staat te accepteren dat iets is zoals het is en er desondanks het beste van te maken. Dat levert enerzijds rust op en op termijn ook de ruimte om weer geluk te ervaren, al is het maar een klein beetje.
“Acceptatie is het tegenovergestelde van berusting en het enige mogelijke vertrekpunt naar verandering”
Dalai Lama en Desmond Tutu
Volgens de Dalai Lama is het van belang onderscheid te maken tussen ratio: wat is er aan de hand? en emotie: wat denk en voel ik erbij? Hij kreeg zijn sereniteit niet als kant-en-klaarpakket. Hij trainde van jongs af aan zijn mentale weerbaarheid om minder van de leg te raken door negatieve emoties. Hij leerde nieuwe situaties te omarmen en vanuit die nieuwe situatie kansen te creëren, te inspireren en vriendschappen te sluiten.
Bij Vraagelkaar gebruiken we ‘Het veerkrachtige huis” in gesprek met onze leden. Hierin is de wijsheid van de Dalai Lama gecombineerd met de kennis uit zogeheten Blue Zones. In deze Blue Zones zijn gemeenschappen van vitale honderdjarigen onder de loep genomen. Het gaat om mensen die een warm sociaal netwerk ervaren, die gezond eten, veel bewegen en vooral dagelijks de tijd nemen om tot rust te komen.
Vanuit eerder onderzoek rond Blue Zones weten we dat de essentie van gezond en gelukkig oud worden samenhangt met je sociale leven, een vriendenkring waarop je kunt vertrouwen in goede en slechte tijden, een zinvol leven, natuurlijk bewegen, terugschakelen om stress van je af te laten glijden en voeding (Dan Buettner 2017). Inwoners uit de Blue Zones worden vitaal oud zonder ziekten als hartproblemen, obesitas, kanker en diabetes type 2.
Een groot deel van onze dag bestaat uit dingen die moeten: werk, huishouden, klusjes, mantelzorg, etc. Ze vormen een soort basis onder je bestaan. Wanneer ‘moeten’ ervoor zorgt dat de overige elementen in de knel komen, boet je in aan veerkracht. Wil je meer veerkracht ervaren? Zorg dan dat de overige aspecten voldoende aandacht krijgen. Waar het dak van vriendschap je beschermt, kan een overbelast fundament je uit balans halen. Of je nu werkt of zorgt voor een dierbare partner of vriendin. Probeer eens met een frisse blik te kijken naar alles wat moet. Moet je het per se zelf doen? Moet het nu? Moet het? Of wil je het? Wat gebeurt er eigenlijk als je het niet doet?
Negatief denken kán je helpen om snel in actie te komen wanneer gevaar dreigt. Jagers moesten vroeger snel handelen als ze bijvoorbeeld een beer tegenkwamen. Als ze iets hoorden of zagen dat deed denken aan een beer konden ze vluchten op pure adrenaline. Adrenaline zorgt dat je snel reageert in noodsituaties, zoals bij een noodstop. Maar hoeveel energie kost het om continu alert te zijn op gevaar?
Positief denken kan je helpen om veerkrachtiger om te gaan met een nare situatie. Mensen die positieve gedachten hebben, zijn beter in staat hun aandacht te verbreden. Daardoor controleer je niet de hele dag of er een beer in je buurt is, maar ben je ook in staat om die mooie bloemen in het gras of die prachtige zonsondergang waar te nemen. Mensen die positieve emoties ervaren, herstellen niet alleen sneller van de effecten van negatieve emoties, maar ervaren zelfs minder pijn.
Ben je ontspannen, dan heb je veel meer ruimte om zaken in een breder perspectief te plaatsen en de uitdagingen die het leven met zich meebrengt het hoofd te bieden. Niets doen dus, of de batterij opladen. Ook in Blue Zones is ontspannen een belangrijk kenmerk, waarbij de uitvoering per gebied verschilt. Waar de een oplaadt door meditatie, en mensen in een ander gebied momenten van ‘niksen’ inlassen, vormt op Sardinië ‘Happy hour’ het moment van ontspanning.
In Blue Zones eet men onbewerkte, lokaal verbouwde groente en fruit van het seizoen. Daarnaast veel bonen, zuurdesembrood, vette vis en juist weinig vlees: maximaal vijf keer per maand (Dan Buetnner 2017). Ook in Nederland komt er vanuit ziekenhuizen steeds meer aandacht voor gezonde en grotendeels plantaardige voeding. Met ‘whole food plant based’ eten voorkom je dat je met bewerkte voedingsmiddelen en suiker je gezondheid aantast.
Geen enkele honderdjarige heeft zich ooit afgebeuld in een sportschool of een marathon gelopen. Wel werken velen in de moestuin en leggen ze vrijwel alle afstanden te voet af: naar het werk, de kerk, familie en vrienden.
De meeste Blue Zones gelden als sociaal konvooi voor iedereen die er leeft. Je vindt in Blue Zones gemeenschappen van mensen die hun hele leven om elkaar heen staan en er zijn voor elkaar als het nodig is. Als je vriendschappen onderhoudt door er voor elkaar te zijn, naar elkaar te luisteren en/of samen dingen te doen, vormt vriendschap een beschermend dak op het veerkrachtige huis. Zo kun je ontspannen, gezond eten, bewegen en positief denken delen met vrienden.
Over hoe veerkracht kan bijdragen aan een gelukkiger leven, lees je meer in “de Gelukstafel”, een boek vol verhalen en inzichten over vriendschappen en sprankjes geluk. Na duizenden gesprekken met leden van Vraagelkaar, heeft Janet Turkstra in 10 korte verhalen de kern te pakken over contact maken, jezelf laten zien en vriendschap sluiten. Aan de hand van herkenbare situaties en met behulp van praktische modellen en oefeningen geeft dit boek handvatten om vriendschappen aan te gaan, gezond te houden en te bestendigen.
Vraagelkaar biedt effectieve interventies en de meest complete aanpak van eenzaamheid.
De Tjonger 14b
8253 PZ Dronten
projecten@vraagelkaar.nl
088-7878901
