“Het ultieme levensdoel is het vermijden van lijden en het vinden van geluk” – Dalai Lama
Er bestaat geen leven zonder lijden en pijn. Toch kan iemand die tegenslag ervaart, alsnog geluk en vriendschap ervaren. En kan iemand van weinig tegenwind behoorlijk van slag raken. Inspirerend zijn mensen als Nelson Mandela en de Dalai Lama die met veel tegenslag te maken hebben gehad en in staat bleken om desondanks geluk en vriendschap te ervaren.
Veel van onze leden worden overspoeld door onzekerheid, rouw, verdriet en/of gevoelens van afwijzing. Soms zo erg dat deze gevoelens het aangaan en onderhouden van fijne contacten belemmert. Anderen blijken ondanks soortgelijke gevoelens toch in staat vriendschap en geluk te ervaren. Wat leert deze laatste groep ons waarmee we de eerste groep kunnen ondersteunen bij het aangaan en onderhouden van vriendschap? Het geluksmodel is het resultaat van literatuuronderzoek en de bijzondere gesprekken die Janet Turkstra, oprichter van Vraagelkaar, jarenlang voerde met duizenden leden.
Het klavertjevier vormt de basis van het geluksmodel. Om geluk te kunnen ervaren, heb je zes ingrediënten nodig. De vier blaadjes: veerkracht, zingeving, jeugd en aandacht voor emoties. Daarnaast het hartje van het klavertje en het steeltje. Om geluk te ervaren, heb je namelijk verbinding nodig met je eigen hart. Pas als die verbinding er is, kun je het hart van een ander bereiken via het steeltje. Is jouw hart in balans en ben je in staat om vriendelijk en met aandacht voor jezelf en voor de ander, contact te maken? Dan ervaar je geluk.
Aan welke componenten jij aandacht wilt geven, bepaal je zelf.
De kern van het klavertje wordt gevormd door jouw hart. Het staat voor de gezonde balans tussen jezelf en anderen om je heen. Zodat je leert voelen wanneer je ruimte en aandacht voor jezelf nodig hebt. Elke dag weer. En zodat je ruimte voelt om te luisteren naar de wens van de ander, zonder er meteen iets mee te moeten. Liefdevolle grenzen bewaken jouw energie voor jezelf én de ander.
Veerkracht is de kracht om met lastige en stressvolle situaties om te gaan. Vergelijk het maar met elastiek. Als de rek eruit is, veert het niet meer terug. De meeste kinderen zijn van nature veerkrachtig. Ze vallen en staan weer op. Naarmate je ouder wordt, komt er meer ballast op je pad. Jouw veerkracht bepaalt mede hoeveel impact dat op je heeft. Waar de één onderuitgaat in een stressvolle situatie of na een groot verlies, is een ander in staat het verlies een plek te geven en een manier te vinden om weer door te gaan. Veerkracht stelt je in staat te accepteren dat iets is zoals het is en er desondanks het beste van te maken. Dat levert enerzijds rust op en op termijn ook de ruimte om weer geluk te ervaren, al is het maar een klein beetje.
Als baby kwam je onbevangen ter wereld. Jouw emoties waren puur en authentiek. In je nieuwsgierigheid om de wereld te ontdekken kwam je van alles tegen. Als de mensen om je heen begrepen waaraan je behoefte had, kreeg je vertrouwen en voelde je je geliefd. Je speelde, danste en stond open voor nieuwe mensen en dingen. Terwijl je ouder werd, schaafde je letterlijk en figuurlijk je knieën als je viel en weer opstond. Kun jij het nog terughalen, jouw onbevangenheid als kind? Wanneer kwam daar een barst in en besloot je je echte emoties niet meer te tonen? We hebben allemaal nog ‘jeugd’ in ons, hoe oud we ook zijn. Jouw jeugd zit onder het laagje dat je om je heen hebt gebouwd om jezelf te beschermen tegen pijn, afwijzing en het gevoel van falen. Het beschermingslaagje zorgt dat fijne prikkels, zoals vriendschap en liefde, tegen een pantser aanbotsen.
Geluk ervaar je door het gevoel dat je van betekenis bent. Het woord zingeving kun je opdelen in ‘zin + geven’. Waar geef jij jouw aandacht en energie het liefste aan? Wil je iets voor anderen betekenen? Of je inzetten voor een hoger doel: een beter milieu, bestrijding van racisme of armoede, etcetera? Welke waarden zijn voor jou belangrijk? Waar heb je ‘zin’ in? Ervaar hoe dankbaar het is om een ander blij te maken met iets wat jij leuk vindt om te doen.
Aandacht geven aan emoties is van belang om ze een plek te geven. Dat voorkomt spanning. Naarmate je emoties vaker aandacht geeft, raak je minder van slag. Als je jouw emoties probeert te onderdrukken, ervaar je juist spanning. Je kunt emoties vergelijken met een radiobutton die naar links draait als je uit balans raakt en naar rechts als je rustig kunt aangeven wat je voelt of wat je nodig hebt. Als je erg uit balans bent door boosheid, verdriet of angst, probeer dan kleine stapjes naar rechts te maken. Dat is fijner voor jezelf en je merkt dat je beter in contact blijft met de mensen om je heen.
Lees ook de blog over de behoefte die achter emoties verscholen gaat. In het boek vind je nog meer voorbeelden, zoals over schaamte, vertrouwen, verwachtingen en dankbaarheid.
“Eenzaamheid hangt niet per se samen met het gebrek aan mensen om je heen, maar met het onvermogen te delen met deze mensen wat belangrijk voor je is.” – Carl Jung
Het steeltje van de klaver vormt een lijntje met de wereld om je heen. Het voedt je en zorgt dat je in contact staat met de aarde. Het adagium van Vraagelkaar is: gewoon doen! En dat betekent dat je het lijntje mag inzetten om te werken aan jouw eigen geluk, door prettige ervaringen op te doen met anderen. De eerste stap is natuurlijk bepalen wat jij graag zou willen doen. Waarvan word jij blij? Wat zou jouw leven een sprankje mooier kleuren? Wat zou jouw leven een beetje ontlasten? En welke mensen passen daarbij? Vanuit Vraagelkaar zoeken we graag mee naar een fijne buurtgenoot die écht bij je past.
Bij elk onderdeel van het geluksmodel horen oefeningen en opdrachten die we voor onze leden beschikbaar stellen op de Vraagelkaar Academie. Op de Academie vind je meer en uitgebreidere informatie.
Deze blog is een verkorte bewerking van het Geluksmodel dat beschreven is in het boek De Gelukstafel. Na duizenden gesprekken met leden van Vraagelkaar, heeft Janet Turkstra in 10 korte verhalen de kern te pakken over contact maken, jezelf laten zien en vriendschap sluiten. Aan de hand van herkenbare situaties en met behulp van praktische modellen en oefeningen geeft dit boek handvatten om vriendschappen aan te gaan, gezond te houden en te bestendigen.
Vraagelkaar biedt effectieve interventies en de meest complete aanpak van eenzaamheid.
De Tjonger 14b
8253 PZ Dronten
projecten@vraagelkaar.nl
088-7878901
